Achtergrond

Niet-affectieve psychotische stoornis (schizofrenie, schizofreniforme stoornis, schizo-affectieve stoornis, andere niet-affectieve psychose) is met een incidentie van ongeveer 0.2 per 1000 van de populatie wereldwijd één van de belangrijkste stoornissen voor de geestelijke gezondheidszorg. Er is consensus dat de kwetsbaarheid voor psychose, en het beloop na het begin van de stoornis, wordt bepaald door genetische en omgevingsfactoren. Belangrijke omgevingsfactoren zijn onder andere cannabisgebruik, opgroeien in een verstedelijkte omgeving en als lid van een minderheidsgroepering alsmede stressvolle levensgebeurtenissen.

Er zijn aanwijzingen dat de genetische factoren en de omgevingsfactoren synergistisch werken in het veroorzaken van psychose. Ook psychologische factoren, zoals bepaalde karaktertrekken, en somatische factoren dragen bij aan de kwetsbaarheid voor psychose. De interactie tussen de verschillende kwetsbaarheidfactoren (genetisch, somatisch, psychologisch, sociaal) onderling en tussen kwetsbaarheidfactoren en beschermende factoren is weliswaar een relatief onontgonnen terrein in het onderzoek naar psychose, maar wel een van de meest veelbelovende, met name nu directe meting van genetische kandidaat polymorfismen mogelijk is. Dit type onderzoek heeft bij de niet-psychotische stoornissen reeds voor enkele belangrijke doorbraken gezorgd, hetgeen met behulp van de huidige cohorten wellicht ook bij psychose kan worden gerealiseerd.

Studie-opzet & Populatie

Het betrof een longitudinale observationele studie. Een consortium van vier academische centra tezamen met de aan hen geaffilieerde GGz-instellingen in de gebieden van Amsterdam, Groningen, Zuid-Limburg en Utrecht, tezamen een gebied van meer dan 5 miljoen inwoners, is een “population based” cohort van patiënten met een recente psychotische stoornis samengesteld alsmede een cohort van mensen met een verhoogd risico (broers/zussen) en ouders . Dit maakt het mogelijk om naast familiale gelijkenis ook patronen van familiale transmissie van de ene naar de andere generatie te bestuderen. Daarnaast werden gezonde vrijwilligers uit de algemene populatie geïncludeerd. Alle deelnemende personen werden aan het begin van de studie onderzocht. Patiënten, hun broers/zussen en gezonde vrijwilligers zullen daarna worden gevolgd op intervallen van 3 en 6 jaar. De ouders zullen één keer in het begin worden geïnterviewd. De instrumenten die werden gebruikt voor deze studie richten zich op 1) symptomatologie, 2) risico en beschermende factoren en 3) behandeling en beloop.

Interventie

Voor dit onderzoek is een psychiatrisch interview afgenomen en een aantal vragenlijsten, alsmede een neuropsychologisch onderzoek, gericht op intelligentie, aandacht, geheugen en executive functions. Voor het moleculair-genetisch onderzoek werd bloed afgenomen.

Wat is het doel van de GROUP studie?

Het doel van het GROUP onderzoeks- programma is het versterken van de onderzoeksstructuur binnen de GGZ en het uitvoeren van grootschalig onderzoek. De GROUP-studie onderzoekt kwetsbaarheid-factoren en beschermende factoren voor het ontwikkelen van een psychotische stoornis en het beloop hiervan. In het onderzoek gaat het met name om de interactie tussen genetische, biologische, psychologische en sociale factoren.